Stosunki Szwajcarii z Unią Europejską

Stosunki dwustronne Szwajcaria – Unia Europejska. Szwajcaria jest jednym z najważniejszych partnerów handlowych Wspólnoty Europejskiej, współpracuje z nią w wielu kwestiach, ale konsekwentnie, zgodnie z polityką neutralności, a nawet izolacjonizmu, odrzuca możliwość członkostwa w Unii Europejskiej czy nawet w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Rozwój wzajemnych stosunków stanowi przykład postępów w dziedzinie europeizacji życia społecznego. Zgodnie z umowami z 1999 roku Szwajcaria zobowiązała się do minimalnego wprowadzania postanowień acquis communautaire. Od 1960 roku jest również członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, a od 1963 członkiem Rady Europy.

Wniosek o członkostwo w EOG

Osobny artykuł: Europejski Obszar Gospodarczy.

W maju 1992 roku rząd Szwajcarii i Unia Europejska osiągnęły porozumienie w sprawie członkostwa Szwajcarii w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Jednak w grudniu 1992 roku społeczeństwo szwajcarskie w referendum odrzuciło porozumienie^[1]. W związku z tym zaprzestano dalszych rozważań na temat potencjalnego członkostwa w Unii Europejskiej.

Porozumienia dwustronne 1999

21 czerwca 1999 podpisano siedem umów sektorowych^[2]^[3], które weszły w życie 1 czerwca 2002 roku i dotyczyły:

swobody przemieszczania się – z chwilą podpisania umowy obywatele otrzymali prawo przemieszczania się i podejmowania pracy w regionach przygranicznych do 20 km; okres przejściowy – 12 lat do 2011;
transportu lotniczego;
transportu lądowego;
współpracy naukowo-technicznej;
zamówień publicznych;
handlu produktami rolnymi;
wzajemnego uznawania standardów i ocen zgodności.

W wyniku tych porozumień Szwajcaria zobowiązała się do adaptacji zarówno części prawa wspólnotowego, jak i opłaty zwanej składką solidarnościową (ang. solidarity contribution).

Referendum 2001

Inicjatywa „Yes to Europe!” postulowała natychmiastowe rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską, jednak 4 marca 2001 Szwajcarzy w referendum ponownie odrzucili wizję członkostwa w UE^[4].

Porozumienia dwustronne 2004

Osobny artykuł: Układ z Schengen.

Negocjacje drugiego etapu dwustronnych umów Komisja Europejska – Rada Związkowa trwały od lipca 2001 do 25 czerwca 2004 roku, tego dnia parafowano dziewięć umów^[3]. Siedem tematów zamknięto stosunkowo szybko, jednak rozwiązania dla dwóch – przestępstwa finansowe oraz Schengen/Dublin – znaleziono dopiero w ostatniej chwili, po długich debatach poświęconych określeniu zakresu szwajcarskiej tajemnicy bankowej. Negocjacje w przedmiocie liberalizacji obrotu usługami zostały – w związku ze znaczną liczbą wciąż nieuzgodnionych kwestii – wyłączone z II serii umów dwustronnych w marcu 2003 roku i będą kontynuowane oddzielnie w okresie późniejszym^[5].

Dzięki temu porozumieniu Szwajcaria jest również sygnatariuszem Układu z Schengen. 5 czerwca 2005 roku Szwajcarzy w referendum opowiedzieli się za wejściem w życie wynegocjowanego porozumienia^[6]^[7]. Kraj stał się członkiem układu 12 grudnia 2008 roku. Otwarcie granic lądowych miało miejsce 12 grudnia 2008 r. Otwarcie granic na lotniskach nastąpiło 29 marca 2009^[8].

Szwajcarię łączy z UE ponad 120 sektorowych traktatów dwustronnych, zawierających praktycznie te same przepisy, co w przypadku prawodawstwa przyjętego przez państwa EOG w zakresie swobody przepływu osób, towarów, usług i kapitału^[9].

Udział w pozostałych projektach, programach i inicjatywach UE

Szwajcaria uczestniczy we wspólnotowych programach kulturalnych i edukacyjnych^[3]:

Socrates II, Leonardo da Vinci II, Youth, Erasmus;
MEDIA.

Opinia publiczna

Najnowsze badania z maja 2012 roku wykazały, że 82 procent badanych jest przeciwko przystąpieniu Szwajcarii do UE^[10].

Zobacz też

Przypisy

↑ EEA Rejection Likely to Hurt Swiss Markets.
↑ The Bilateral Agreements with Special Consideration of the free movement of persons. umbricht.ch. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-10-15)]..
↑ ^a ^b ^c Switzerland.
↑ Swiss say ‘no’ to EU.
↑ makieta-4-2004-rok-NAJNOWSZA.qxd. swisschamber.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-26)]..
↑ Vote takes Switzerland closer to EU.
↑ Swiss vote to join EU passport-free zone.
↑ Schengen-System gestaffelt einführen (Schweiz, NZZ Online).
↑ EUROPEJSKI OBSZAR GOSPODARCZY (EOG), SZWAJCARIA I KRAJE PÓŁNOCY.
↑ 'Blessing' not to be in EU: Swiss pool. thelocal.ch, 2012-05-24. [brak daty dostępu]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-18)]. (ang.).

Bibliografia

Agnieszka Jarosz: Szwajcaria eurosceptyczna. UniaEuropejska.org, 2011-05-27. [dostęp 2012-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-26)]. (pol.).
Karolina Sikorska: Szwajcaria w stosunkach z Unią Europejską. UniaEuropejska.org, 2012-04-26. [dostęp 2012-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-29)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Ambasada Szwajcarii w Warszawie
Ambasada Polski w Bernie. berno.polemb.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-01)].
Strona Komisji Europejskiej

[1] EEA Rejection Likely to Hurt Swiss Markets.

[2] The Bilateral Agreements with Special Consideration of the free movement of persons. umbricht.ch. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-10-15)]..

[ec-3] Switzerland.

[4] Swiss say ‘no’ to EU.

[5] ta-4-2004-rok-NAJNOWSZA.qxd. swisschamber.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-26)]..

[6] Vote takes Switzerland closer to EU.

[7] Swiss vote to join EU passport-free zone.

[8] Schengen-System gestaffelt einführen (Schweiz, NZZ Online).

[9] EUROPEJSKI OBSZAR GOSPODARCZY (EOG), SZWAJCARIA I KRAJE PÓŁNOCY.

[10] 'Blessing' not to be in EU: Swiss pool. thelocal.ch, 2012-05-24. [brak daty dostępu]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-18)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]